A.S. Byatt, Calling Names

Gọi tên

Những bé trai tươm tất, sạch bong
Đứng thẳng đuỗn, chờ gọi tên. “Có mặt,”
Archer rồi Bates lau tau, Castle rồi Church,
Lẫn dăm em “có mặc”. Chú Field con
Đứng bên Devon Bé. Những cái tên
Nói về Suối, về Núi, Cây, Đồi, Cỏ.
Những gương mặt toát ra mùi kỳ cọ,
Mùi xà phòng, tóc ẩm, ẩn đi
Sau mực dây, bụi vẩn, phấn cùng xi.
Ngoài cửa sổ mặt trời Anh quấn ngộp
Giữa mây Anh, đậu trên ô kính đục
Trây bùn Anh. Đã gọi đến cuối hàng.
Waterstone. Wellwood. Tiếng xô bàn.
Tiếng cạo giấy, ôn chuyện Agincourt.

Những bạo chúa hấp háy đuôi mắt liếc
Vừa dạy lề luật phép bí truyền,
Họ cũng có nhiều chữ mới để gọi tên.
Nói coi, nhóc, mày là gì? Nói chuẩn,
Sai một ly cho đi một tẩn.
Mày tên gì? Chơi lối ngậm thị à?
Chưa thấy quan tài chưa đổ lệ, không ngoa.
Giun sán hay rận giòi? Cũ rồi nhóc.
Mày là rắm, là chồn hôi, là cóc,
Tách sứt hay sên bị dẫm lòi phèo?
Rõ rồi, coi, mày thiếu não trong đầu,
Cần ăn đập cho bớt ngu. Thằng chó ghẻ,
Thằng cổ dưới mông, tụt quần mau, ra ghế
Úp người vào, cứ tao vụt một roi
Mày nói theo: tôi là đứa dở hơi,
Là số không, là bùn, là cứt thối.
Đừng nhăn nhó, đừng làm trò yếu đuối,
Làm thằng đàn ông phải cứng nghe con.

Và giờ trên đồng nước Pháp, tiếng kèn ngân.
Họ nhẵn nhụi, tươm tất, xi bóng lộn,
Mười một với mười lăm người đội tuyển
Giơ tay chào. Hàng thẳng tắp điểm danh,
Những cậu trai của tôi đáp tên mình.
Fletcher nụ cười vàng, Billy Gunn háo hức,
Knight cặp giò dài, Smith mái đầu quăn tít,
Sáng ngời và quả quyết, họ lên đường.

Và bây giờ? Họ là những cái tên
Khắc trên phiến cẩm thạch trong nhà nguyện;
Vạch trên cặp thẻ hai màu hòa quyện
(Màu đỏ của thịt tươi lõa máu, màu xanh
Của đất nơi thịt ấy nhoét tanh bành,
Cùng thịt khác chung lộn rồi mất tích);
Viết trên những điện những thư từ súc tích –
Những mũi tên bắn thẳng vào tim
Những đàn bà mòn mỏi, điếng hồn
Nghe tiếng đập cửa không thể không ra mở.

Tôi đã nhớ hết, thuở đầu, trong hoan hỉ.
Tôi đã thuộc lòng kẻ nhát sợ lẫn thông minh.
Những cậu trai xốc nổi, những anh chàng tinh ranh,
Tôi đã gọi tên họ hết lần này qua lần khác.
Tên, tên, tên.
Đầu tôi căng tức
Những tên người chết.
Tôi không còn nhớ những cái tên sống nối sau này,
Những cậu trai thế chỗ những cậu trai
Lên đường khi trước.
Họ cứ đến rồi đi, họ cứ cười rồi khóc.
Lòng tôi đã chốt chặt then.
Ngày hôm nay, những nụ cười không tên
Đứng trước mặt tôi, đánh số. Họ lên đường
Còn tôi đếm tiếp những cậu trai cử đi theo họ.


(In the Vietnamese version of The Children’s Book.

I like most of the poems in this book, but I put up this one because my friend found it moving.

Now onto the nightmare that is Possession…)

Blake, The Garden of Love

Tôi đi tới Vườn Yêu, và thấy
Một cảnh chưa từng thấy bao giờ:
Một Nhà Nguyện dựng lên chính giữa
Thảm xanh tôi nô giỡn ngày xưa.

Cổng Nhà Nguyện đóng bưng kín mít,
Trên cửa “Ngươi không được” chữ bài;
Tôi ngoảnh lại Vườn Yêu khi trước
Quện hương hoa thơm nức hương say.

Và tôi thấy khắp vườn là mộ,
Gốc hoa xưa khắp chỗ là bia,
Áo chùng đen bốn bề, các Tu Sĩ rảo bước
Chằng cành gai trói chặt vui say ao ước tôi.


(Companion piece for the Vietnamese translation of Byatt’s The Children’s Book. Original here.)

Hilaire Belloc, “And Mrs James will entertain the King”

Và sự thể là khi các nàng tiên nữ
Dang cánh tay trần ôm ấp bước đầu mùa
Phong bao gắn xi tướng quân sẽ đến
Và bà James sẽ chăm sóc đức vua.

Bài sẽ đánh tới ba giờ, rượu trút,
Rồi khật khừ, khách khứa sẽ lần mò
Dọc hành lang trong đủ màu “dạ phục”
Quần áo ngủ và đủ thứ hay ho.

Một bà lực lưỡng được phái đi đối phó
Huân tước X, giờ, xin lỗi, đã “hết mùa”
Để phu nhân được thảnh thơi nghiêng ngó
Còn bà James sẽ chăm sóc đức vua.

Kết
Công tước ạ, Đức Giáo hoàng có Cha Vaughan chăm sóc,
Còn ngài tới Tring chăm sóc các chú Do,
Tôi kiếm cái hy vọng cao vời chăm sóc,
Còn bà James sẽ chăm sóc đức vua.


(Companion piece for the Vietnamese translation of Byatt’s The Children’s Book. Laugh not at me, but now I can’t find the original in its entirety and wonder where I found it for this translation over a year ago…)

Elizabeth Barrett Browning, A Musical Instrument

Thần đồng nội làm gì nơi ấy
Giữa rập rờn bãi sậy bên sông?
Gieo nguyền rủa lại vung hủy hoại,
Móng dê giẵm bậy đạp bừa
Giữa vàng hoa súng lững lờ
Bên chuồn chuồn nhởn nha đùa bên sông.

Thần đồng nội bẻ tung gốc sậy
Khỏi đáy sâu mát rượi lòng sông:
Nước trong vắt bùn lồng ngầu chảy
Hoa kia đứt gãy nằm dài
Chuồn kia hốt hoảng vụt bay
Từ khi sậy chửa lên ngoài bến sông.

Thần đồng nội ngồi trong đất ráo
Bên bùn ngầu nhốn nháo dòng sông;
Chặt rồi chém trổ nghề khoe khéo,
Thân cam chịu, thép lạnh căm
Chốc đà mảy lá không vương
Nhận sao hình dáng ngày thường bên sông.

Thần đồng nội tuốt trơn, cắt cụt,
(Mới đây vươn cao vút bên sông!)
Moi lõi xốp trong lòng trắng muốt
Như tim từ ngực người phàm,
Thân khô xác rỗng lòng câm,
Khoét từng lỗ múa dao thần bên sông.

Thần đồng nội cười vang: “Tự thuở”
(Tiếng cười thần rộng tỏa trên sông)
“Thần thánh làm ra âm nhạc cổ,
Muốn hay, họa có cách này.”
Ngậm vào lỗ sậy trên tay,
Vận hơi thần thổi tiếng dài bên sông.

Trong ơi trong vắt ơi thần
Tiếng ngân xuyên thấu tâm thần bên sông,
Tiếng ngân con mắt manh nhiên,
Thái dương ngơ ngẩn đến quên lối tìm.
Chuồn chuồn về đậu lim dim,
Súng vàng tươi lại dập dình bên sông.

Thần đồng nội cười vang, trổ kỹ
Đẽo người thành thi sĩ bên sông,
Nhưng thần vốn nửa dòng máu thú:
Thở than các đẳng chính thần
Thương cho cây sậy không còn
Sống làm sậy giữa rập rờn sậy sông.


(Companion piece for the Vietnamese translation of Byatt’s The Children’s Book. Original here.)